PATRON
Komisarz PP Stanisława Filipina Paleolog – ur. 04.05.1892 r. w Rumnie w powiecie Rudka. Uczęszczała we Lwowie na pensję, prowadzoną przez siostry sakramentki. Następnie studiowała na Lwowskiej Akademii Handlowej. Podczas I wojny światowej czynnie działała w Polskiej Organizacji Wojskowej.
We wrześniu 1918 roku brała udział w obronie Lwowa jako liniowa kurierka i wywiadowczyni przy Komendzie Uzupełnień w oddziale zorganizowanym z ramienia Polskiej Organizacji Wojskowej przez Aleksandrę Zagórską . Wielokrotnie przedzierała się przez linię bojową, była niezastąpiona w docieraniu z rozkazami i meldunkami . Kiedy została postrzelona w ramię, odniesiona kontuzja nie powstrzymała jej od natychmiastowego wstąpienia do tworzącej się kobiecej Milicji Obywatelskiej. Swoją żołnierską postawą wyróżniała się zdecydowanie spośród ochotniczek. Jej niepospolite zalety charakteru i zdolności organizacyjnę zostają docenione przez podpułkownik Aleksandrę Zagórską, która awansuje ją na porucznik- adiutantkę.
Walczyła na froncie polsko- ukraińskim, przeniesiona do Warszawy dołącza do Batalionu Liniowego Ochotniczej Legii Kobiet, z bronią w ręku odpiera sowieckie ataki . Po rozformowaniu OLK nie może się jednak odnaleźć w cywilnej codzienności. Podejmuję pracę jako urzędniczka w Szpitalu św. Łazarza.
Dociera do stolicy i zostaje szefową referatu umieszczonego w strukturze Departamentu II MSW pod nazwą Centralne Biuro dla Międzynarodowego Zwalczania Handlu Kobietami i Dziećmi w Rzeczypospolitej Polskiej.
Od 1925 do 1939 stała na czele policji kobiecej jako komendantka, niestrudzenie dbając o poziom , wykształcenie specjalistyczne i ogólnopolicyjne wstępujących do służby kobiet. Stanisława Paleolog za największe wyzwane służbowe uważała ; w ramach służby śledczej zwalczanie handlu kobietami i dziećmi oraz- w ramach służby prewencyjnej – stworzenie specjalnego oddziału umundurowanych policjantek zajmujących się zaniedbanymi dziećmi oraz młodocianymi przestępcami.
W dniu 6 grudnia 1931 r. ilustrowany Tygodnik Kryminalno-Sądowy „Tajny Detektyw” donosił:
VI. BRYGADA PANI PALEOLOG
Kobiecy hufiec
W r. 1924 zorganizowano przy komendzie Głównej P. P. w Warszawie specjalny kurs dla policjantek, a niespełna rok później policja kobieca rozpoczęła swą działalność pod kierownictwem „aspiranta” policyjnego w kobiecej sukni – pani Stanisławy Paleolog – pierwszej i jedynej kobiety – oficera policyjnego w Polsce. – Wywiadowców mężczyzn, zatrudnionych przedtem w t. zw. „policji obyczajowej” usunięto, a z 18 odpowiednio wyszkolonych policjantek powstała obecna VI brygada urzędu śledczego m. Warszawy.
W jednym z ostatnich numerów „Daily Express” dziennika londyńskiego, mającego 1,750.000 nakładu, pojawił się artykuł na tytułowej stronie p. t. „Polska Joanna d’Arc”. Wojna z białym niewolnictwem”. Artykuł poświęcony jest właśnie p. Paleolog i jej intensywnej pracy na polu walki ze światową hańbą, jak nazywa angielski dziennik handel żywym towarem.
P. Paleolog jest jedną z tych kobiet, które swoje przekonania popierają zawsze czynami – podczas wojny bolszewickiej walczyła w pierwszej linji bojowej, zasługując na pełne uznanie Naczelnego Wodza, a po jej ukończeniu stanęła do walki na odcinku niesłychanie odpowiedzialnym i zagrożonym.
Bo niestety, Polska po dzień dzisiejszy wciąż jest jeszcze najobfitszem źródłem żywego towaru.
W skromnym lokalu w Ratuszu, tam, gdzie przed laty mieściła się carska ochrana, pracuje obecnie p. Paleolog i jej mały, ale nieustraszony oddział.
Działalność VI brygady musi być z natury rzeczy ściśle tajna i dlatego dopiero po pokonaniu wielu trudności udało się nam za zezwoleniem odnośnych władz zebrać pewne dane o jej działalności.
Do zadań VI Brygady należy walka z plagą chorób wenerycznych, nadzór nad stosowaniem przepisów przez dziewczęta, znajdujące się pod kontrolą policji i zwalczanie potajemnego nierządu. Następnie jednym z najważniejszych jej celów jest walka z handlarzami kobiet, sutenerami, stręczycielstwem, gniazdami rozpusty – i wyciąganie ofiar z bagna nierządu.
Wreszcie trzecim zadaniem brygady kobiecej jest zwalczanie potajemnego handlu narkotykami, oraz tępienie wszelkich przestępstw na tle obyczajowym.”…
W 1937 r., na X Międzynarodowym Kongresie Komitetów Zwalczania Handlu Kobietami I Dziećmi obradującym w Paryżu, polska policja kobieca została uznana za najsprawniej działającą spośród policji europejskich. W tym również roku, w uznaniu za zasługi w obronie Lwowa i wojnie polsko- bolszewickiej, podkomisarz Stanisławę Paleolog odznaczono Krzyżem Walecznych .
Po wybuchu II wojny światowej i wydaniu w październiku 1939 roku odezwy o wstępowaniu funkcjonariuszy Policji Państwowej do nowych struktur Policji, pozostała nadal w służbie. Wkrótce znalazła się w utworzonej w grudniu Policji Polskiej GG. Należała do podziemnych struktur Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej, w ramach której współtworzyła Państwowy Korpus Bezpieczeństwa. Zajmowała się organizowaniem i szkoleniem żołnierzy wchodzących w skład brygad obserwacyjno- wywiadowczych i żeńskich grup wywiadowczo- dywersyjnych.
Komisarz Paleolog przeżyła wojnę, lecz z obawy przed aresztowaniem i represjami w sierpniu 1946 roku nielegalnie wyjechała z Polski. Trafiła do 2 Korpusu Polskiego we Włoszech, a dalej udała się do Wielkiej Brytanii i osiedliła w Londynie. W 1957 ukazała się książka autorstwa Stanisławy Paleolog pt. The Women Police in Poland.
Zmarła 3 grudnia 1968.